Yeşil Bursa’nın En Ünlü Tarihî Yapısı: Mimarisiyle Büyüleyen Bursa Ulu Camii

Mustafa

New member
Yeşil Bursa, bahsedildiği üzere yemyeşil bir kent ve yeşil olmasının yanında tarihe tanıklık eden yapılarıyla da fazlaca fazla ziyaretçi kabul ediyor. Bilhassa Bursa denildiğinde akla gelen birinci tarihî yapılardan biri Türkiye’nin en görkemli mescitleri içinde yer alan Bursa Ulu Camii oluyor. Osmanlı vaktinde inşa edilen ve hayli kubbeli yapıların birincisi ve en büyüğü olmasıyla dikkat çeken cami 1400 yılından bu yana ayakta kalmayı başarmış. Bursa’nın incisi Ulu Camii’yi gelin birlikte inceleyelim.


Bursa Ulu Camii nasıl inşa edildi?


I. Bayezid, Niğbolu zaferinin akabinde 20 cami yaptırmaya karar veriyor ve bu fikrini damadı Buyruk Sultan ile paylaşıyor. Buyruk Sultan 20 cami yaptırmak yerine 20 kubbeli bir cami yapılmasının daha âlâ olacağı fikrini beyan etmesiyle padişah caminin üretimine onay veriyor. Bu sonucun akabinde 20 kubbeli caminin nerede yapılacağı Buyruk Sultan’a manevi olarak hayalinde gözüküyor. Bir gün daha sonra ise caminin yapılacağı bölgede çimen bittiği görülünce burada cami imaline başlanılıyor. Cami üretimi sırasında doğruluğu teyit edilemeyen birfazlaca mucizevi olaylar anlatılıyor. Geçmiş vakitte aldığı yıkıcı darbelere karşın ayakta kalan Bursa Ulu Camii’nin mimarının Ali Neccar olduğu söyleniyor. Mescitte birinci namaz kıldıran bireyse Somuncu Baba olarak biliniyor.


Bursa Ulu Camii mimari yapısı


Bursa Ulu Camii, Osmanlı mimarisine uygun olarak dikdörtgen olarak inşa edilmiş. 3.165 metrekare genişliğinde olan Bursa Ulu Camii, Türkiye’de bulunan Ulu Camiilerin en büyüğü olarak yer alıyor. Cami 12 ayak üzerine 20 kubbeden oluşuyor. Bursa Ulu Camii, Osmanlı devrinde yapılan birinci ‘Cami-i Kebîr’ niteliğine sahip. Cami içerisine girdiğinizde sizi karşılayan bir şadırvan yer alıyor. Doğu ve batı köşelerde bulunan minarelerden batı tarafındaki Yıldırım Bayezid, doğu tarafındaki ise Çelebi Sultan Mehmed devrinde yaptırılıyor. Minarelere çıkan iki yol bulunuyor. Bunlardan biri şerefeye biri ise kubbelere ulaşıyor. Bursa Ulu Camii tarih boyunca en büyük hasarını 1855 yılında yaşanan bir zelzelede görüyor ve 17 kubbesi yerle bir oluyor. Yıkılan bu kubbeler ondan sonrasında tekrar inşa ediliyor.


Minberde bulunan zımnî sır


Bursa Ulu Camii, iç yapısında bulunan özel ayrıntılarla dikkat çeken bir yapı. Ulu Camii minberi Hacı Abdülaziz oğlu Mehmed tarafınca ceviz ağacından kündekâri tekniği ile ustalıkla işlenmiş. Cami minberi kabartma olarak el işçiliğiyle yapılmış olup minberde bulunan güneş sistemi bâtın sır olarak isimlendiriliyor. Caminin mimari yapısının yanında minberde yer alan özel ayrıntı, ziyaretçiler tarafınca büyük ilgi görmeye devam ediyor. Ulu Camii minberi kâinat olarak ele alınırken minber üzerine işlenmiş olan gezegenler ise Güneş’e olan uzaklıkları ve büyüklükleri hesaplanıp gerçeğe uygun olarak konumlanmış biçimde. Caminin inşa edilme vaktinde çabucak hemen güneş sisteminin bilimsel olarak kanıtlanmamış olması gezegenlerin her noktasıyla hakikat işlenmesi hayranlık uyandırarak beşerler tarafınca ‘büyük gizem’ olarak tanımlanmış.


Kâbe kapısının örtüsü


Bursa Ulu Camii’de eski vakitte minberin sağ tarafında yüksek bir yerde siyah bir örtü bulunuyor ve bu siyah örtünün ne olduğunu kimse bilmiyor. Yavuz Sultan Selim, Mısır Seferi’ni kazanıp kutsal emanetleri aldığı sırada Kâbe’nin bakımı ve tamiratını da üstleniyor. Sultan Selim devrinde değişimi yapılan Kâbe örtüsü İstanbul’a yollanıyor ve Bursa Ulu Camii’ne armağan olarak veriliyor. Yavuz Sultan Selim’in kutsal emanetlerle bir arada getirdiği Kâbe örtüsünü elleriyle mescide asıyor. Saf altın iplik ile dokunan örtü vakit içinde rutubet niçiniyle kararma yapmış ve yalnızca ışıkla bakıldığında üstündeki ayetler görülür hâle gelmiş.


Bir şadırvan kıssası


Ulu Camii’nin orta kubbesinin altında 18 köşeli havuzlu bir şadırvan bulunuyor. Şadırvanın yapılma niçini ile ilgili anlatılan kıssa şu biçimde: Caminin inşa edileceği sırada orada yer alan toprak sahiplerinden toprakları satın alınırken şadırvanın yapılacağı yerdeki toprağın sahibi hanım bir türlü toprağını satmaya ikna olmaz. Yerini satmaya ikna olmayan hanımdan zorla toprağı satın alınır ve çabucak sonrasında zorla toprak alınan bir yerde namaz kılınmaz niyetiyle buraya şadırvan yapılır. Bu kıssanın gerçekliği tam olarak bilinmese de pek ilgi alımlı. Ayrıyeten şadırvan üzerinde bulunan kubbe evvelce camla kaplı değilmiş ve yağan yağmurun damlaları havuzda toplanırken içeriye sızan ışıkla da cami aydınlanırmış.


Hüsn-i sınır cenneti bir cami


Bursa Ulu Camii, hüsn-i çizgi sanatının yer aldığı en varlıklı mescitlerden biri. Ulu Camii duvarlarında bulunan levhalarda Allah isimleri, hadis-i şerifler, âyet ve kibar kelamlar bulunuyor. Cami içerisinde toplam 192 adet yazı bulunuyor. Bunlardan 87 adeti sabit iken 105 tanesi de levha halinde sergileniyor. Duvarlardan birinde 8 tane ‘sin’ harfinden oluşan çiçek hali içine Nâs müddeti yazılmış. Ulu Camii’nin doğu ve batı kapısının üzerine Büruc müddeti birbirlerini tamamlayacak biçimde yazılmış. Caminin içerisinde gezerken adeta bir hüsn-i sınır müzesinde gezdiğinizi hissetmeniz mümkün.