Saçlarımız grileşmeye, hafızamız zayıflamaya, kemiklerimiz kırılganlaşmaya başlar ve vakit içinde hepimiz yaşlanırız (eğer şanslıysak)… Lakin bilim insanları yaşlanma sürecini açıklayan hiç bir evrimsel niçinin olmadığını belirtiyor. Pekala o hâlde bizler neden yaşlanıyoruz?
Yaşlanmanın niçini konusunda üzerinde uzlaşılmış bir niyet bulunmamaktadır.
Birtakım bilim beşerlerine göre genlerimiz bozulmaya, işlevini yitirmeye ve ölmeye programlıdır; kimilerine bakılırsa ise yaşlanma, bedenimizde vakit içerisinde biriken hasarın ortaya koyduğu sonuçtur. Fakat en mantıklı olan, yaşlanmamıza bir değil birden çok faktörün sebep olduğu niyetidir.
Tarihimizin değerli biyologlarından August Weismann’ın kanısına bakılırsa vücudumuz sadece eskimektedir.
Bu, şu manaya geliyor: Vücutlarımız ve zihinlerimiz, tıpkı bir eşyanın eskimesi üzere vakit içinde, kullanıla kullanıla eskir; yaşlanmak da buna verilen isimdir. Bugün Weismann’ın bu temel fikrini merceğe alan bilim insanları, eskime sürecinin nasıl ve bedenin hangi bölgelerinde gerçekleştiğini araştırıyor.
Vaktin akışına yenik düşen bileşenlerden bir tanesi DNA’mız…
Bu fikre bakılırsa hücrelerimizdeki DNA hasarı durmaksızın gerçekleşmektedir. Bu hasarların bir kısmı bedenimiz tarafınca onarılırken, bir kısmı ise vakit ortasında birikmekte, ilerleyen yaşla bir arada genetik mutasyon ortaya çıkmaktadır. Hücrelerimizin kalitesini düşüren ve fonksiyonunu zayıflatan bu süreçte bilhassa mitokondriyal DNA’mızın gördüğü hasar, hücrelerimizin genetik bütünlüğünü bozarak bedenimizin fonksiyonunu uygun bir halde yerine getirememesine sebep olmaktadır.
Mitokondriyal DNA’mız, hücre çekirdeğinde bulunan DNA’mızdan daha süratli biçimde mutasyona uğrar.
Bu da mitokondriyal DNA’mızın, yaşlanmaya sebep olduğu düşünülen hasar görmüş özgür radikallerden daha fazla üretmesine sebep olur. Mitokondri, hücrelerimizin güç üreticisi olduğu için, bedendeki yakıt (besin) ne kadar oldukçasa, mitokondriler o kadar fazla çalışır. özetlemek gerekirsesı bir insan ne kadar az besin tüketirse, mitokondri tarafınca üretilen özgür radikallerin sayısı da o kadar az olur.
Kimi bilim insanları bu sebeple kalori kısıtlamasının genç kalmaya giden yolu açtığını belirtmektedir. Sahiden de alınan günlük kalorinin %30 oranında azaltılması hayat mühletini uzatmakta, kansere yakalanma riskini düşürmekte ve hafıza ve hareket hünerlerinin daha geç yaşlanmasını sağlamaktadır.
Lakin kalori kısıtlamasının sanıldığı kadar faydalı olmadığını düşünen bilim insanları da vardır.
Zira hayvanlar üzerinde yapılan müşahedeler, kalori kısıtlaması uygulanan hayvanların daha yavaş büyüdüğünü, daha az ürediğini ve bağışıklık sistemlerinin daha zayıf hâle geldiğini ortaya koymaktadır. Kalori kısıtlaması vücudu ‘hayatta kalma mücadelesi’ moduna soktuğu için büyüme ve güç tüketimi üzere işlevlerin baskılanmasına sebep olmaktadır.
Yaşlanmaya sebep olan süreç hakkında bir öbür teori ise çapraz bağlanmadır.
Bu süreç, olağanda enzimler tarafınca parçalanan hasar görmüş ve fonksiyonunu yitirmiş proteinlerin sıra dışı bağlar kurarak vakit içinde sorunlara sebep olmasını tabir etmektedir. Çapraz bağlanmış proteinlerin birikmesi hücrelere ve dokulara ziyan vererek beden işlevlerini zayıflatabildiği için yaşlanmaya sebep olan süreçlerden biri olduğu düşünülmektedir.
Proteinlerin sebep olduğu bu durum, büyük oranda cildin yaşlanmasıyla ilgilidir.
Kırışıklıklara ve sarkmalara sebep olan bu durum, bilim beşerlerine bakılırsa bununla birlikte beğenilen katarakt gelişmesine de sebep olmaktadır. Ayrıyeten arter duvarlarına ve böbrek yollarına bağlanan proteinlerin de birtakım kimi değerli sıhhat problemlerine sebep olabildiği düşünülmektedir.
Pekala sebepler nitekim bu biçimdeyse, yaşlanma sürecini bilakis çevirebilir miyiz?
Yaşlanmamıza yol açan tüm etmenleri çabucak hemen ortaya koyabilmiş değiliz. Lakin kelamını ettiğimiz teorilerin söylemiş olduği ortak bir şey var ki, o da hücre seviyesinde bakıldığında yaşlanmanın vücudumuza programlanmış olduğudur. olağan olarak beslenmemize ve hayat şeklimize dikkat ederek bu süreci yavaşlatmak mümkündür lakin yaşlanma sürecini en azından yakın bir vakitte ortadan kaldıramayacağımız mutlaktır…
Yaşlanmanın niçini konusunda üzerinde uzlaşılmış bir niyet bulunmamaktadır.
Birtakım bilim beşerlerine göre genlerimiz bozulmaya, işlevini yitirmeye ve ölmeye programlıdır; kimilerine bakılırsa ise yaşlanma, bedenimizde vakit içerisinde biriken hasarın ortaya koyduğu sonuçtur. Fakat en mantıklı olan, yaşlanmamıza bir değil birden çok faktörün sebep olduğu niyetidir.
Tarihimizin değerli biyologlarından August Weismann’ın kanısına bakılırsa vücudumuz sadece eskimektedir.
Bu, şu manaya geliyor: Vücutlarımız ve zihinlerimiz, tıpkı bir eşyanın eskimesi üzere vakit içinde, kullanıla kullanıla eskir; yaşlanmak da buna verilen isimdir. Bugün Weismann’ın bu temel fikrini merceğe alan bilim insanları, eskime sürecinin nasıl ve bedenin hangi bölgelerinde gerçekleştiğini araştırıyor.
Vaktin akışına yenik düşen bileşenlerden bir tanesi DNA’mız…
Bu fikre bakılırsa hücrelerimizdeki DNA hasarı durmaksızın gerçekleşmektedir. Bu hasarların bir kısmı bedenimiz tarafınca onarılırken, bir kısmı ise vakit ortasında birikmekte, ilerleyen yaşla bir arada genetik mutasyon ortaya çıkmaktadır. Hücrelerimizin kalitesini düşüren ve fonksiyonunu zayıflatan bu süreçte bilhassa mitokondriyal DNA’mızın gördüğü hasar, hücrelerimizin genetik bütünlüğünü bozarak bedenimizin fonksiyonunu uygun bir halde yerine getirememesine sebep olmaktadır.
Mitokondriyal DNA’mız, hücre çekirdeğinde bulunan DNA’mızdan daha süratli biçimde mutasyona uğrar.
Bu da mitokondriyal DNA’mızın, yaşlanmaya sebep olduğu düşünülen hasar görmüş özgür radikallerden daha fazla üretmesine sebep olur. Mitokondri, hücrelerimizin güç üreticisi olduğu için, bedendeki yakıt (besin) ne kadar oldukçasa, mitokondriler o kadar fazla çalışır. özetlemek gerekirsesı bir insan ne kadar az besin tüketirse, mitokondri tarafınca üretilen özgür radikallerin sayısı da o kadar az olur.
Kimi bilim insanları bu sebeple kalori kısıtlamasının genç kalmaya giden yolu açtığını belirtmektedir. Sahiden de alınan günlük kalorinin %30 oranında azaltılması hayat mühletini uzatmakta, kansere yakalanma riskini düşürmekte ve hafıza ve hareket hünerlerinin daha geç yaşlanmasını sağlamaktadır.
Lakin kalori kısıtlamasının sanıldığı kadar faydalı olmadığını düşünen bilim insanları da vardır.
Zira hayvanlar üzerinde yapılan müşahedeler, kalori kısıtlaması uygulanan hayvanların daha yavaş büyüdüğünü, daha az ürediğini ve bağışıklık sistemlerinin daha zayıf hâle geldiğini ortaya koymaktadır. Kalori kısıtlaması vücudu ‘hayatta kalma mücadelesi’ moduna soktuğu için büyüme ve güç tüketimi üzere işlevlerin baskılanmasına sebep olmaktadır.
Yaşlanmaya sebep olan süreç hakkında bir öbür teori ise çapraz bağlanmadır.
Bu süreç, olağanda enzimler tarafınca parçalanan hasar görmüş ve fonksiyonunu yitirmiş proteinlerin sıra dışı bağlar kurarak vakit içinde sorunlara sebep olmasını tabir etmektedir. Çapraz bağlanmış proteinlerin birikmesi hücrelere ve dokulara ziyan vererek beden işlevlerini zayıflatabildiği için yaşlanmaya sebep olan süreçlerden biri olduğu düşünülmektedir.
Proteinlerin sebep olduğu bu durum, büyük oranda cildin yaşlanmasıyla ilgilidir.
Kırışıklıklara ve sarkmalara sebep olan bu durum, bilim beşerlerine bakılırsa bununla birlikte beğenilen katarakt gelişmesine de sebep olmaktadır. Ayrıyeten arter duvarlarına ve böbrek yollarına bağlanan proteinlerin de birtakım kimi değerli sıhhat problemlerine sebep olabildiği düşünülmektedir.
Pekala sebepler nitekim bu biçimdeyse, yaşlanma sürecini bilakis çevirebilir miyiz?
Yaşlanmamıza yol açan tüm etmenleri çabucak hemen ortaya koyabilmiş değiliz. Lakin kelamını ettiğimiz teorilerin söylemiş olduği ortak bir şey var ki, o da hücre seviyesinde bakıldığında yaşlanmanın vücudumuza programlanmış olduğudur. olağan olarak beslenmemize ve hayat şeklimize dikkat ederek bu süreci yavaşlatmak mümkündür lakin yaşlanma sürecini en azından yakın bir vakitte ortadan kaldıramayacağımız mutlaktır…